Elias Canetti’nin Körleşme Romanının Dilimize Çevrilmesinde Ahmet Cemal ve Oğuz Atay’ın Rolü

14-02-2019

Bazı metinlerin çevirisi, edebiyat tarihine sağladığı faydaların da ötesinde pek çok ayrıntı barındırır. Bu ayrıntıların varlığı, temelde anlatılan edebiyat hatıralarını oluşturan en önemli parçalar arasında yer alır. Çünkü tarihsel sürecin beslendiği zemin, her zaman için kendini yeniden yaratmaya yönelen süreçlerin meydana gelmesiyle mümkündür. Yazar, yalnızca metni yaratmakla değil, onun pek çok dilde kendisini ifade etmesindeki rolünü de iyileştirmelidir. Edebiyatımızın en önemli kalemleri arasında yer alan Oğuz Atay, tam da böylesi bir rolün en önemli aktörü olmuştur.

Elias Canetti’nin Körleşme romanının dilimize kazandırılması, söz konusu rolün en kıymetli hatıralarından birini yaratmıştır.

Ahmet Cemal‘in hatıralarından sizler için derledik.

Günlerden bir gün usta yazar Oğuz Atay, çevirmen Ahmet Cemal’i telefonla arar ve doğrudan konuya girer. “Sen” der, “rakı içmeyi sever misin?”

O zamana kadar Oğuz Atay’la karşılaşmamış olan Ahmet Cemal, Atay’ın yalnızca adını duymuştur ve Tutunamayanlar adında bir de romanının olduğunu bilmektedir.

Ahmet Cemal, “rakı içmeyi sever misin?” sorusuna “arada evet” cevabını verir. Bu defa ikinci soru gelir, “Peki hiç şalgam suyu ile birlikte içtin mi?”

“Hayır” cevabını alan Oğuz Atay konuşmasını sürdürür, “Güzel. O halde bu akşamüstü saat altıda Atlas Sineması’nın girişinde ol. Seni bir yere götüreceğim.”

Sözleştikleri saatte buluşurlar ve bir meyhaneye girerler. Oğuz Atay, Ahmet Cemal’le uzun zamandır tanışıyormuş gibi konuşmaktadır. Şimdiye kadar yaptığı çevirileri de eksisiz okumuştur.

Bir süre sonra çantasından Elias Canetti’nin “Auto-da-Fé” adlı kitabını çıkaran Oğuz Atay konuşmasını sürdürür.

“Bu romanın aslı Almanca. Ben İngilizce çevirisini bir solukta okudum. Şimdi sen en kısa zamanda romanın Almancasını getiriyorsun ve yine en kısa zamanda çeviriyorsun.Müthiş bir yazar, romanı da öyle!”

Ahmet Cemal, Oğuz Atay’ın bu isteğini “Emir büyük yerdendi,” diyerek ifade edecektir.

Daha sonrasında kitabın Almancası Avusturya Kültür Ataşesi Prof. Hans E. Kasper’ın yardımlarıyla kısa sürede getirilir.

Ve Ahmet Cemal büyük bir ciddiyetle çeviri çalışmalarına başlar. Hatta kitabın bazı pasajlarının Türkçesini okur ve çok beğenir.

Ancak Oğuz Atay, büyük bir hevesle istediği çevirinin tamamlandığını göremeden 1977 yılında hayatını kaybeder.

Alıntı

Aynı kategoriden diğer haberler
'Tutunamayanlar', 'Tehlikeli Oyunlar' ve 'Korkuyu Beklerken' gibi kült kitapların yazarı Oğuz At...
Marcel Proust kimdir, Fransız yazar. 20. yüzyılın edebi değerlendirmesi için yapılan pek çok ankette adı G...
Portekiz'in en tanınmış yazarlarından olan Jose Saramago, 16 Ekim 1922 tarihinde Azinhaga köyünde doğdu. Hen&uu...
İktisat ve sosyoloji öncülerinden, tarihçi, düşünür ve devlet adamı İbn-i Haldun (1322 &ndash...
Türk Edebiyatı’nın güçlü hikaye yazarı ve çevirmeni, özgür ruhlu kadını Tomris U...
Yazarlık, özellikle günümüz modern toplum algısında iyi gelir sağlanabilecek bir meslek olarak gör&u...
Anadolu topraklarının kadim öykülerine değer veren, bu kültürün tevazu, hoşgörü gibi ö...
Avusturyalı yazar Stefan Zweig (1881 – 1942) yazdı, gezdi, araştırdı. Roman, şiir, biyografi, deneme, anı gibi farklı e...
Gündüz işçi, gece yazar. Güneş batana kadar tarım işçiliğiyle meşgul, geceleri kendisi ve eserle...
Eğer şair gözlüyseniz kendi şiirinizi de mutlaka bulursunuz. Bu şiir, sizin kendinize has ritminizi yansıtır ve her...
Türk edebiyatının sevdiğimiz onlarca farklı yazarı ve şairiyle bir kez olsun görüşmek isteyenlerimiz vardır mu...
Her yazar, bir şeyler karalamaya başladığı ilk yıllarda okuduğu, bildiği yazarların etkisine kapılır. Daha sonra geçen...
Haruki Murakami dünyada ve Türkiye’de de en çok okunan yazarlardan biri. Japon yazar son yıllarda s&uu...
Nazım Hikmet ve Vera Tulyakova 1955’te tanışmalarının ardından, Vera’nın eşinden ayrılması ve beraber yaşamaları ...
En Çok Okunanlar
Magazin.com.tr derleme haberlerden oluşmaktadır. Yayınlanmasını sakıncalı gördüğünüz haberler için bizimle iletişime geçebilirsiniz.